E hadi Sınava Giriyoruz.
Hemen heyecanlanmayın, durun, daha var sınava…
Gelin sınava ilişkin birkaç soruyla başlayalım: “Ne düşünüyorsun? Nasıl hissediyorsun? Nasıl davranıyorsun?” Şu sorularla devam edelim:“Ne düşünürsen, nasıl davranırsan, ne yaparsan sınav senin için kabus olmaktan çıkar?
Sınava daha var ama bir de sınav kaygısı var. Kaygı dediğimiz şey bilmediğimiz bir şey hakkında tasalanmaktır. Sonucunu tahmin edemediğimiz durumlarda kaygılanırız. Kimler kaygı yaşarlar dersin?
Aranızda her şeyi bilmek isteyenler varsa işte onlar en çok kaygıyla karşı karşıya kalanlarınız. Her şeyi bilmeliyim, mükemmel olmalıyım, başarı benim göbek adım, en yüksek puanı, notu ben almalıyım diyenler sözüm size, sizin için kaygı kaçınılmaz.
“….malı,…meli” gibi düşünmeyip sınavlara hazırlanmayan, hazırlanamayanlar ama yüksek notlar, puanlar almak isteyenler, sizler de kaygı ile karşı karşıyasınız.
Sınavlara hazırlanan, yüzlerce binlerce soru çözen, neredeyse hayatı sınav ve sorular olan veeee başarısız olmaktan korkanlar, sizin için de sınav kaygısı kaçınılmaz.
Kim kaldı geriye? Doğrusu kimse kalmadı…
Aslında herkes sınav kaygısı yaşar. Bazılarınız bunu daha çok yaşarken bazılarınız daha az yaşar. Hepinizde olan kaygının ne kadar olduğudur senin için önemli olan. Düşünsene hiçbir şey öğrenmeseydin ya da öğrenmek ve hayata hazırlanmak için bir çaban olmasaydı hayat nasıl olurdu? Hissettiğin, yaşadığın kaygı son derece doğaldır. Daha doğrusu hissettiğin kaygı öğrenmek için seni güçlendirir. Ancak ve ancak çok fazla olduğunda seni engellemeye başlar.
İyi de ben neden böyle hissediyorum? diyorsan. Hadi bir de neymiş bu sınav kaygısının nedenleri ona bakalım.
Sınava yüklediğin anlam
Mükemmel olmayı istemen
Aşırı rekabetçi olman
Başarısız olmaktan korkman
Gerçekmiş gibi görünen olumsuz düşüncelerin
Beklentileri karşılamak zorunda hissetmen
Ders çalışma alışkanlıklarının farkında olmaman
Zamanını iyi yönetememen
Erteleme alışkanlığın
Başkalarıyla kendini kıyaslaman
Şimdi tüm bunlar ya da bazıları bende var diyorsun. Peki bunların sana neler yaptığını biliyor musun? E hadi bir de buna bakalım…
İMDAT SANKİ BEYNİMDE BİR VİRÜS VAR
Çünkü: Bu bilgiler gereksiz, gelecekte ne işime yarayacaklar? Biliyorum bu sınavda başarılı olamam, zaten konular çok zor, çok fazla konu ama az zaman var, nasıl olsa sınav kötü geçecek, ben yeterince çalışkan değilim, sınava girenler benden daha zekiler, kazanamazsam mahvolurum, bu sınavda başarılı olmam hayatta da başarılı olmam demek, sınavı kazanırsam ailem bana daha çok değer verir, ya sınavda bilgileri hatırlayamazsam, ya sınav sırasında kusarsam, ya sorular çok zor gelirse, ya…… ya…. diye düşünüyorsun.
Herkesin virüslerin bir bilgisayara neler yaptığını bildiğini düşünüyorum. Beynindeki virüsler (olumsuz düşünceler) de seni bozuk bir bilgisayar gibi yapar. Bilgisayarını tamir ettirmeden ne kadar dayanabiliyorsun? ya da tamir ettirmezsen bilgisayarın ne kadar işine yarıyor. Sayfalar açılsın diye beklersin, beklerken sıkılırsın atasın gelir pencereden ve sonunda dayanamaz bir anti virüs programı ararsın.Virüslerini fark ettiysen hadi şimdi bir anti virüs programı yükleyelim bilgisayarına
ŞİMDİ VİRÜSLERİ TEMİZLEME ZAMANIIIIIIIII.
Anti-virüs programların aşağıda ister birini yükle istersen hepsini. Yükleyip bırakma sakın, devamlı çalıştır. Çünkü programı açmazsan virüslere karşı savunmasız kalırsın. Hatta günde birkaç kez çalıştır.
1-Zihnini programla (sınavdan önce ve sınav anında)
Aşağıdaki cümleleri tekrarla, senin cümlelerin olsunlar.
Sınavdayım ve kaygılıyım, böyle düşünmem çok doğal çünkü yaptığım şeyi önemsiyorum. Hata yapmam hiçbir şey yapamayacağım anlamına gelmez
Daha önce sınavlara girdim ve sınavlar konusunda tecrübeliyim. Neler yapabileceğimi biliyorum
Başarabilirim çünkü yeterince çalıştım sınav benim için iyi geçecek, her şeyi bilmek zorunda değilim.
2- Olumsuz düşüncelerini say (sınavdan önce)
Gün içinde sınavla ilgili düşündüğün olumsuz düşünceleri bir kağıda yaz ve hemen karşısına bu cümlelerin olumlu olanını yaz.
Olumsuz düşüncelerini yakaladığında bu düşüncelerini aşağıdaki sorularla sorgula…
– bu düşüncen gerçek mi?
– bu düşüncen için kanıtın nedir?
– bu düşünce sana ne yapıyor?
– bir arkadaşın aynı düşünceyi seninle paylaştığında ona ne söylersin?
3- Nefes egzersizi yap ( sınavdan önce ve sınav anında)
Nefes almaya başlamadan önce bir elini karnına diğer elini göğsüne koy
Burnundan alabildiğince derin bir nefes al ve yavaşça ağzından ver (bunu 2 kez tekrarla)
Şimdi burnundan nefes alırken 4 e kadar say ve bu nefesi ağzından verirken 6 ya kadar say.(aldığından daha yavaş bir hızda ver)
4- Kas Gevşetme Egzersizi yap (sınavdan önce)
Önce birkaç nefes egzersizi yap sonra sırayla aşağıdakileri tekrarla
Elinle yüzünü buruştura bildiğin kadar buruştur sanki kocaman bir kağıdı buruşturuyormuş gibi
Ağzında kocaman ve çok sert bir sakızı çiğniyormuş gibi yap ve dişlerini sık ve bırak
Dışarıda hava buz gibi ve sen sanki üşüyormuş da sıcaklığını içinde saklamak istermiş gibi omuzlarının arasına kafanı sakla
Birazdan birisi karnına bir yumruk atacak, karnını iyice kas ki sana bir şey olmasın
Güneşte gevşemiş minik bir kedi gibi iyice gerin, kollarını uzatabileceğin en yüksek seviyeye kadar uzat.
Şimdi iki elinle de sanki ekşi mi ekşi bir limonu sıkıyormuş gibi ellerini iyice sık ve gevşet
Sanki bir balerin ya da balet gibi ayak parmaklarının üzerine bas ve bacaklarından güç alarak kendini yukarı doğru kaldır
Artık tüm programlar çalışıyor ve sen kaygınla barıştın, kaygınla yaşamayı ve onunla savaşmayı öğrendin, rahatladın. Şimdi de “ne zamana kadar çalışmalıyım?” sorusu var aklında. Bazılarınızın ben son güne kadar çalışırım, bazılarınızın ise son üç güne kadar çalışır sonra bırakırım, son haftayı dinlenmeye ayırırım dediğinizi duyar gibiyim. Seni senden daha iyi tanıyan biri olamaz. Ne zamana kadar çalışacağın senin kararın. Sen nasıl olursan kendini rahat hissedeceksin? Bunun cevabı yalnızca sende. Hadi düşün karar ver.
Sınav günü yaklaştı neredeyse son haftadasın artık yapmadığım ne kaldı ya da neye daha da özen göstermeliyim? Derken aklına daha önceki yıllarda sınava girenlere verilen tavsiyeler geldi. Neydi bunlar? Beslenmene dikkat et. Sınavdan bir hafta önce her zaman yemediğin yeni şeyleri yememeye özen göster. Sınav günü kahvaltı en önemli öğün. Çünkü bütün gece boyunca hiçbir şey yemedin.
Nerdeyse unutuyordum. Bir de, hani devamlı sana ders çalış diyen, çalışıp çalışmadığını, uyuyup uyumadığını, yemek yiyip yemediğini, söylediklerini yapıp yapmadığını, uygun kıyafetler giyip giymediğini kontrol eden, bazen yapabileceğinden daha fazla şeyler istediklerini düşündüğün annen ve baban var. Onların bu şekilde davranması belki de senin daha da kaygılanmana neden oluyor. Unutma ki onlar da öğrendiklerini yapıyorlar bazen ellerinde olmadan sana gerçekte istemedikleri gibi davranabilirler. Yetişkin de olsalar onların da bazen tıpkı senin gibi hata yapmaya hakları olduklarını unutma istersen. Seni kaygını arttıran sözler duyduğunda mizahtan yararlan ve duyduğun sözleri senin için olabilecek en komik hale getirmeye çalış. Göreceksin ki artık gülmek kaçınılmaz olacak senin için.
Kaygı mı? O da ne…
Elgiz Henden